Als drukke ouder heb je een behoorlijke uitdaging. Je wil je werk naar eer en geweten doen en tegelijkertijd een goede ouder zijn voor je kind(eren). Om nog maar te zwijgen van de andere sociale rollen die je te vervullen hebt: zorg voor ouders en familie, aandacht voor vriendschappen, activiteiten buitenshuis die van belang zijn. Dat vraagt bewust leiderschap, elke dag opnieuw.
Nu die andere sociale rollen op een lager pitje staan en je dicht op elkaars lip leeft, word je wellicht nog meer uitgedaagd in liefdevol ouderschap. Ook voor mij ligt de grootste uitdaging in handelen vanuit liefde en wijsheid, in contact met degene die me het dichtst aan het hart liggen: mijn kinderen. Ik neem je dan ook graag mee in een persoonlijke situatie en wat daarin behulpzaam kan zijn.
Jolien Slavenburg helpt leiders vanuit een scherpe intuïtie de juiste beslissingen te nemen voor morgen. Zij is een ervaren coach, trainer, spreker en is directeur van Kernzaken. Daarnaast is zij docent en executive coach op Business University Nyenrode.
Je vindt meer over Jolien en haar werk op www.kernzaken.nl of via
Een persoonlijke uitdaging
Hij is 12, zit net op de middelbare en komt elke dag te laat. Dit roept bij mij als moeder direct gedachten op: ‘Hij neemt zijn verantwoordelijkheid niet, straks komt hij in de problemen, wat zullen ze op school wel van ons denken, dat wij dit niet aankunnen, als hij niet leert op tijd te komen hoe moet dat dan later…’ Zo kan ik nog wel een tijdje doorgaan.
Het zijn vele ‘wat als’ scenario’s, die me onmachtig maken en dat gevoel wil ik graag kwijt. Hoe? Ik roep hem ‘s ochtends minstens vijf keer, word boos op hem, spreek hem streng toe, ik ga meehelpen, smeer zijn brood, ik jaag hem op, ik klaag, schrijf een briefje voor school enzovoorts. Niets helpt echt.
Het heeft namelijk niets met hem te maken. Hij komt gewoon te laat op school. Het is een feit waar ik van alles aan ophang. Ik heb een probleem omdat ik de gedachten en emoties hierover tot waarheid maak en me daardoor laat leiden.
De kracht van intuïtie
In mijn professionele leven begeleid ik mensen in het versterken van intuïtief leiderschap. In de basis gaat dit over handelen vanuit wijsheid. De dingen doen die dienend zijn aan het grotere geheel, waar je zelf onderdeel van uitmaakt, op grote en kleine schaal. In de kern zijn we wijs en liefdevol. We hebben allemaal onze intuïtie die ons helpt te zien wat er speelt en van daaruit wijze besluiten te nemen. Elke dag opnieuw ervaar ik, en mijn deelnemers met mij, dat als ik naar binnen keer, verstil, ontspan, de antwoorden zich simpelweg aandienen. Alleen zit er van alles voor, waardoor we die stille stem vaak niet meer horen of negeren.
Ik denk dus ik besta?
Het grootste deel van onze dagen is gevuld met bezigheden en gedachten. Die gedachten worden ook wel de stem van het ego, of de ‘ik-maker’ genoemd. We ontlenen er ons bestaansrecht aan. Het zijn al die ‘wat als’ scenario’s en al die (vaak onbewuste) oordelen die je continu hebt over jezelf, de ander en de situatie, die je tot waarheid maakt. Gedachten over hoe de wereld zou moeten zijn, hoe de ander zou moeten handelen en hoe we zelf zouden moeten zijn.
Gedachten roepen emoties op
Ik ben blij als iets goed gelukt is, omdat dit een positief gevoel geeft over mezelf. Als iets mislukt denk ik al snel negatief over mezelf: blijkbaar doe ik het niet goed. Dat is een rotgevoel, dat ik liever kwijt wil. Dan ga ik bijvoorbeeld nog harder mijn best doen om zo waardering te krijgen van anderen. Of ik leg de oorzaak buiten mezelf; het materiaal deugde niet, de afspraak was niet duidelijk, de ander nam zijn verantwoordelijkheid niet, het regende... Herkenbaar?
Geen dienende besluiten
Maar waar het begint, is dat ik mijn ego, met zijn gedachten en emoties die komen en gaan, tot werkelijkheid maak. Ook op hoog niveau in organisaties en in de politiek worden, door die overactieve ik-maker, continu besluiten genomen die niet automatisch wijs en dienend zijn aan het grotere geheel. De focus ligt stiekem meer op jezelf. Hetzelfde gebeurt in de dagelijkse interactie thuis, waar het waarschijnlijk ook jouw intentie is je kind(eren) te laten opgroeien tot evenwichtige, gelukkige mensen.
Mijn persoonlijke uitdaging in 7 stappen
In het dagelijkse ligt tevens de mooiste leerschool. Al denk ik soms aardig te weten hoe het werkt, in de praktijk blijf ik geregeld een hardnekkige leerling. Terug naar mijn zoon die steeds te laat komt. De volgende stappen hielpen mij er, met vallen en opstaan, anders mee om te gaan. Wellicht ook behulpzaam voor jou?
- Mezelf bevragen
Mezelf afvragen wat ik toch aan de situatie moet doen, werkt niet goed. Mezelf de vraag stellen: ‘Wat vraagt deze situatie mij te zijn’, komt meer in de buurt. Dat weet ik best: kalm en liefdevol. ‘Ja maar!!!!’, roept die ik-maker, ‘dat kan zo maar niet, hij heeft …’, en daar gaan we weer!
- Verstillen
In plaats van in de situatie te duiken, neem ik tijd om de rust in mezelf te ervaren. Niet door mezelf af te leiden, maar door te verstillen. Ik ga zitten op een plek waar ik even niet gestoord wordt, adem een tijdje rustig in en uit. Met een innerlijke glimlach merk ik op hoe druk die ‘ik-maker’ bezig is in mijn hoofd. Het wordt rustiger als ik niet meer meega in het verhaal in mijn hoofd. Ik nodig mezelf uit naar de situatie te kijken zonder er iets van te vinden, alleen maar waar te nemen. En omdat het niet over hem gaat, maar over mezelf, is mijn blik intern gericht.
- Welke gedachte maak ik waar?
Ik vraag mezelf: ‘Welke gedachten maak ik waar? Ofwel: wat is de gedachte die mij zo op de kast jaagt over deze situatie? Het gekke is dat je dit niet kunt beredeneren. Door te verstillen, plopt dat antwoord op, dat is dat intuïtieve weten. Wat er opkomt? ‘Ik doe het niet goed (als moeder)’. Toch veroorzaakt die gedachte nog niet dat rotgevoel, dat zit nog een laagje dieper. Want waarom zou iets niet goed doen me aan het wankelen brengen over mezelf? Dat kan alleen omdat ik blijkbaar geloof dat als ik iets niet goed doe, ik in wezen niet goed genoeg ben. Au!
- Een onschuldige vergissing
Gelukkig ben ik hier niet alleen in. Dit is een universele basisangst. Keer op keer onderzoek ik met mensen hun gedachten en komen we hierbij uit, dat we bang zijn niet goed genoeg te zijn. Dat is een onschuldige vergissing. Want in de kern ben ik, zijn wij ruimte, liefde, vrede – geef het een naam – en zijn we met alles en iedereen verbonden. Allemaal afkomstig uit, en onderdeel van dezelfde bron.
- Ik ben niet mijn gedachten
Ik adem door en krijg weer ruimte. Het is OK. Ik ben niet mijn gedachten, ik ben niet mijn gevoel. Er is iets dat wat er in me gebeurt, kan beschouwen, iets dat ruimer is dan die ik-maker. In sommige stromingen noemen ze dat de stille waarnemer, in andere ons wezenlijke Zelf. Het deel in ons dat ruim, liefdevol en onveranderlijk is. En vanuit die rust kan ik weer breder kijken. De liefde keert terug, voor mezelf en voor mijn kind. Al die momenten waarop ik me zorgen heb gemaakt en waarop het vanzelf goed gekomen is, passeren de revue. Net als alle momenten waarop ik hem liefdevol kon begeleiden. Door alles heen zie ik zijn kern van wijsheid, kracht en liefde. Ik vraag mezelf: wat dient deze situatie? Oftewel: wat is werkelijk behulpzaam? En de antwoorden dienen zich in deze rust aan.
- Van liefdevol zijn naar doen
We hebben een gesprek op een goed moment. Een gesprek waarin ik zowel mezelf als hem in volle waarde zie, los van ons onhandige gedrag. Ik bevraag hem over hoe hij naar deze situatie kijkt. Ook hij heeft hier last van. Ik vraag hem wat hem zou helpen, laat stiltes vallen, waarin hij in zichzelf op zoek kan naar antwoorden. Ik houd me kalm, ga niet direct weerleggen, geen oplossingen bedenken voor hem. Wel help ik hem oorzaak en gevolg nog beter te bekijken. Zo ontstaat er bij hem langzaamaan een plannetje dat we samen finetunen.
- Een speels experiment
We spreken af dat ik me minimaal bemoei met zijn op tijd komen. Niet vijf keer wekken, geen brood maken, niet mopperen. Hij zet een eigen wekker, en ik mag één keer checken of hij eruit is. Verder doet hij zijn eigen ding. Dit zal niet makkelijk voor me zijn. Mijn neiging om in te grijpen in woord of gedrag is nogal sterk, net als zijn neiging weg te dromen en de tijd te vergeten. We spreken af dat we dit zien als een week-challenge. Pas aan het einde van de week zullen we bespreken hoe het is gegaan. Het mooie van een challenge of experiment is dat het niet kan lukken of mislukken, iedere uitkomst geeft informatie. En daar kunnen we weer verder mee.
Het wordt een uitdagende week. Natuurlijk ‘vergeet’ ik keer op keer om mijn mond te houden, net als dat hij de tijd vergeet. Maar we houden elkaar bij de les en hebben het er verder zo min mogelijk over. Ik kies er bewust voor hem te complimenteren als het gelukt is op tijd te komen en andere momenten te negeren. De vroege ochtenden worden weer een stuk gezelliger thuis. Na een week evalueren we en kijken hoe verder.
Het duurt nog een tijdje voordat het ritme er definitief in zit, maar na een poosje neemt zoonlief eigen verantwoordelijkheid voor zijn ochtendroutine, met wat kleine hulp bij wegdromen. Zo kan hij ook zelf trots zijn op het resultaat. En als het een keer misgaat, draagt hij zelf de consequenties die de school eraan stelt, daar hoef ik me niet mee te bemoeien.
Tot slot, neem tijd voor jezelf
De ene keer zijn de omstandigheden om vanuit liefde en wijsheid te handelen makkelijker dan de andere keer. De kern blijft dat onze angst gevoed wordt door de bril waarmee we naar de wereld en onszelf kijken. Terugkeren naar (zelf)liefde is geen extern, maar intern proces. En de basis voor handelen vanuit wijsheid. Zorg daarin vooral goed voor jezelf. Je even terugtrekken, een ommetje als het kan, in stilte zijn, het is cruciaal om op te laden en om de gedachten die je tot waar maakt te beschouwen. Want pas als je zelf weer over hebt, kun je vrijelijk geven. Daarmee bewijs je niet alleen jezelf, maar ook de ander de grootste dienst!
